Ηλεκτρισμός – Ενέργεια – Μέρος πρώτο. Συνεχίζοντας το πρόγραμμα των φυσικών επιστημών Etwinning : «Young Scientists», ασχοληθήκαμε με την ενέργεια και ιδιαίτερα την ηλεκτρική ενέργεια, τον στατικό ηλεκτρισμό, τις ηλεκτρικές συσκευές, κάναμε πειράματα και παίξαμε παιχνίδια !
Ηλεκτρισμός – Ενέργεια
Κατά την ενασχόλησή μας με τον ηλεκτρισμό, ενθουσιαστήκαμε και ασχοληθήκαμε αρκετά με διάφορες δραστηριότητες που θα σας παρουσιάσω σε δύο μέρη. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι διάφορες εφαρμογές και προσομοιώσεις που υπάρχουν στο διαδίκτυο για την κατανόηση του παραπάνω θέματος !
Με αφορμή λοιπόν μιας από αυτές τις εφαρμογές ξεκινήσαμε. Επισκεφτήκαμε την ιστοσελίδα eonenergy.com και πηγαίνοντας στην υποσελίδα Energy Home παίξαμε την εφαρμογή : «What is energy?» (Μπορείτε να παίξετε και εσείς πατώντας στην εικόνα)
Συζητήσαμε λοιπόν τι είναι ενέργεια ποιος την χρειάζεται και τι μορφή μπορεί να έχει. Όλα αυτά τα καταγράψαμε και επικεντρωθήκαμε στην ηλεκτρική ενέργεια και στις συσκευές που λειτουργούν με ρεύμα.
Ζωγραφίσαμε ηλεκτρικές συσκευές και φανταστήκαμε μαζί με τον Robbie τι θα γινόταν αν δεν είχαμε ηλεκτρικό ρεύμα.
Πατήστε πάνω στην εικόνα για να μεταφερθείτε στην σελίδα
Κάναμε σειροθετήσεις εικόνων με ηλεκτρικές συσκευές ( τις βρήκαμε στην ιστοσελίδα : sparklebox.co.uk εδώ και εδώ) και παίξαμε την αγαπημένη μας τρίλιζα ( την βρήκαμε εδώ)μαζί με τον Φώτη και την Φωτεινούλα ( δύο λάμπες – κούκλες) που μας επισκέφτηκαν.
Τι ταξίδι όμως κάνει η ηλεκτρική ενέργεια και από που την παίρνουμε ; Είδαμε ένα σχετικό βίντεο και μία εφαρμογή στην ιστοσελίδα : switchedonkids.org.uk.
Πατήστε πάνω στην εικόνα για να μεταφερθείτε στην εφαρμογή.
Στη συνέχεια κάποια παιδιά ανέλαβαν να το αποδώσουν εικαστικά και τα κατάφεραν μια χαρά !
Μπορούμε να φτιάξουμε ηλεκτρικές συσκευές με το σώμα μας ; Προσπαθήσαμε ατομικά και ομαδικά να φτιάξουμε ορισμένες ηλεκτρικές συσκευές και παιχνίδια μπαταρίας με το σώμα μας ( μία δραστηριότητα που μας άρεσε πολύ). Έτσι «φτιάξαμε» ένα πλυντήριο, ένα μίξερ, αυτοκινητάκια, σκυλάκια και κούκλες. Κάθε φορά βάζαμε την «πρίζα ή μπαταρίες» για να λειτουργήσουν !
Πολλές φορές όμως έχουμε αντιληφθεί τον ηλεκτρισμό ως τίναγμα όταν πλησιάζουμε στην πόρτα ενός αυτοκινήτου, ή ενός πόμολου πόρτας ή ακόμα όταν βγάζουμε το μάλλινο πουλόβερ μας και τα μαλλιά μας ηλεκτρίζονται… Αυτός ο ηλεκτρισμός είναι ο στατικός ηλεκτρισμός και εμείς τον ανακαλύψαμε κάνοντας πειράματα με ένα καλαμάκι που τρίψαμε σε μαλλί και ένα μπαλόνι. Προς μεγάλη μας έκπληξη το καλαμάκι άρχισε να έλκει («σαν μαγνήτης κυρία») το άδειο κουτάκι αναψυκτικού, και το μπαλόνι τα μικρά χαρτάκια.. Περιττό να σας πω ότι από εκεί και πέρα άρχισε το τρίψιμο χχχ. Τρίβαμε, τρίβαμε και πειραματιζόμασταν !!
Μα πως γίνεται αυτό ; Μέσα από σχετικά βίντεο και εφαρμογές μάθαμε για τον πυρήνα ενός ατόμου που αποτελείται από τα νετρόνια (ηλεκτρικά ουδέτερα) και τα πρωτόνια που είναι θετικά φορτισμένα. Γύρω από τον πυρήνα κινούνται τα ηλεκτρόνια (αρνητικά φορτισμένα).
«Τα υλικά γύρω μας είναι ηλεκτρικά ουδέτερα, αφού το θετικό φορτίο των πρωτονίων στον πυρήνα είναι ίσο με το αρνητικό φορτίο των ηλεκτρονίων που κινούνται γύρω από αυτόν. Το θετικό φορτίο βρίσκεται στον πυρήνα και δεν μπορεί να μετακινηθεί από ένα σώμα σε ένα άλλο. Σε κάποια σώματα όμως μπορούν να αποσπαστούν με τριβή ηλεκτρόνια και να μεταφερθούν σε ένα άλλο σώμα. Το σώμα από το οποίο «έφυγαν» ηλεκτρόνια, φορτίζεται θετικά, αφού τα πρωτόνια είναι περισσότερα από τα ηλεκτρόνια, ενώ το σώμα στο οποίο «πήγαν» τα ηλεκτρόνια φορτίζεται αρνητικά, αφού τα ηλεκτρόνια είναι περισσότερα από τα πρωτόνια.
Τα ηλεκτρόνια στις περιπτώσεις αυτές μετακινούνται με τριβή από ένα σώμα σε ένα άλλο, δεν μπορούν όμως να μετακινηθούν ελεύθερα μέσα στο σώμα στο οποίο βρίσκονται, δε «ρέουν» μέσα στο υλικό, αλλά είναι σταθερά, όπως λέμε αλλιώς, είναι στατικά στο υλικό. Τα ηλεκτρικά φαινόμενα που οφείλονται σε στατικά φορτία ονομάζονται φαινόμενα του στατικού ηλεκτρισμού.» πηγή : anoixtosxoleio.weebly.com
Όλα τα παραπάνω αποδόθηκαν με απλό τρόπο στα παιδιά. Χρησιμοποιώντας στεφάνια και κύκλους διαφορετικών χρωμάτων δημιουργήσαμε ένα άτομο με το πυρήνα του, τα νετρόνια, και τα πρωτόνια και γύρω από αυτόν τα ηλεκτρόνια. Τα παιδιά έπρεπε να κάνουν προσθαφαιρέσεις των ηλεκτρονίων για να δείξουν πότε το άτομο ήταν ηλεκτρισμένο και πότε όχι.
Μια καλή ευκαιρία λοιπόν για μαθηματικά παιχνίδια !
Συμπληρώθηκαν και τα σχετικά φύλλα εργασίας …
Γιατί όμως ένα μπαλόνι θα κολλήσει πάνω σε μία μάλλινη μπλούζα, αν το τρίψουμε πάνω της;
Το μπαλόνι και η μπλούζα είναι ουδέτερα φορτισμένα: τα μόριά τους έχουν ίδιον αριθμό πρωτονίων (με θετικά ηλεκτρικά φορτία) και ηλεκτρονίων (με αρνητικά ηλεκτρικά φορτία). Όταν τρίβουμε το μπαλόνι πάνω στην μπλούζα, τότε αυτό «δίνει» κάμποσα από τα ηλεκτρόνιά του σ’ αυτήν. Έτσι, το μπαλόνι (με λιγότερα ηλεκτρόνια) γίνεται θετικά φορτισμένο, αφού έχει περισσότερα πρωτόνια από ηλεκτρόνια, και η μπλούζα φορτίζεται αρνητικά, αφού τα ηλεκτρόνιά της, μαζί με αυτά που απέκτησε από το μπαλόνι, είναι περισσότερα από τα πρωτόνιά της. Επομένως, μπλούζα και μπαλόνι έχουν αντίθετα ηλεκτρικά φορτία, άρα έλκονται. Η έλξη αυτή δημιουργεί στατικό ηλεκτρισμό.
Για να το δούμε και να το κατανοήσουμε παίξαμε τις παρακάτω προσομοιώσεις : Το μπαλόνι με την μάλλινη μπλούζα και τον Τραβόλτα που τρίβει το πόδι στο χαλί ( αυτό το παίξαμε άπειρες φορές χαχα). Δοκιμάστε να παίξετε τρίβοντας με το ποντίκι σας το μπαλόνι πάνω στην μπλούζα και κουνώντας το πόδι του Τραβόλτα πάνω στο χαλί ( στη συνέχεια πλησιάστε το δάκτυλό του στο πόμολο της πόρτας.)
Μπορούμε να δημιουργήσουμε εύκολα στατικό ηλεκτρισμό τρίβοντας ορισμένες επιφάνειες μεταξύ τους (μαλλί με πλαστικό, χαρτί με πλαστικό, μαλλί με γυαλί, κλπ.).
Άλλο παράδειγμα στατικού ηλεκτρισμού είναι οι κεραυνοί ! «Καθώς κινούνται τα σύννεφα, με την τριβή που γίνεται μεταξύ τους, στο κάτω μέρος τους μαζεύονται αρνητικά φορτία και στο επάνω μέρος τους θετικά φορτία.
Όταν μαζευτούν πολλά αρνητικά φορτία στο κάτω μέρος ενός νέφους, με την βοήθεια του αέρα -ο οποίος είναι ιονισμένος κατά την διάρκεια της καταιγίδας- ενώνονται με τα θετικά φορτία του εδάφους της Γης και έτσι δημιουργείται ηλεκτρικός σπινθήρας – ο κεραυνός, ο οποίος είναι πολύ επικίνδυνος διότι έχει μία τάση αρκετών εκατομμυρίων βολτ.)» πηγή : etaksi2011.wordpress.com
Είδαμε την παρακάτω προσομοίωση και προσπαθήσαμε έπειτα να το αποδώσουμε σε φύλλο εργασίας !
Μας επισκέφτηκε και ένας μπαμπάς ηλεκτρολόγος και μας έδειξε τα εργαλεία του, πως μονώνονται τα καλώδια, μας έδωσε πολύτιμες συμβουλές τι να προσέχουμε, μα έδειξε τα κυκλώματα και πως μετράμε το ρεύμα ! Τον ευχαριστούμε πάρα πολύ !
Η ενασχόλησή μας με τον ηλεκτρισμό δεν σταματάει εδώ! Σε επόμενη ανάρτηση θα σας παρουσιάσω τις δράσεις μας και τα παιχνίδια μας !