Κούκλα τάξης – Persona doll

Γαντόκουκλες με διαφορετικούς χαρακτήρες, που χρησιμοποιούνται από τους εκπαιδευτικούς ή τα ίδια τα παιδιά, παρουσιάζοντας καταστάσεις, σενάρια, προσωπικά βιώματα.

Ακόμη και σε ένα ύφασμα μπορούμε να δώσουμε μορφή και να το ζωντανέψουμε ..

Κούκλα τάξης – Persona doll

Σε αυτό το σημείο όμως θέλω να αναφερθώ στις κούκλες Περσόνες (Persona doll), καθώς μπορούν να σας βοηθήσουν πολύ στην διδασκαλεία σας καθόλη την χρονιά, (και ιδίως αν εφαρμόσετε το πρόγραμμα «Βήματα για τη ζωή» που αποτελεί σημαντικό εργαλείο του ) .

Οι συγκεκριµένες κούκλες µοιάζουν πολύ µε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Είναι πάνινες και έχουν ύψος γύρω στα 75εκ., µπορούν να είναι αγόρια ή κορίτσια, οποιασδήποτε καταγωγής,  χρώµατος. Κάθε κούκλα έχει προσωπική ταυτότητα, όπως και τα παιδιά στη τάξη. Αποτελούν εργαλείο που μπορούν να ενισχύσουν την τεχνική αφήγηση ιστοριών και βοηθούν πολύ στην αποδοχή της διαφορετικότητας.

Η χρήση της persona doll, επιτρέπει στα παιδιά να πειραµατιστούν µε πραγµατικά γεγονότα της ζωής και  µέσα από τις επινοητικές δεξιότητες του παιχνιδιού και της επικοινωνίας- να επιλύσουν προβληµατικές καταστάσεις. Μέσα από το δεσµό τους µε τις κούκλες, αλλά και την εµπλοκή τους στις ιστορίες, τα παιδιά µπορούν να νιώσουν τα αισθήµατα των άλλων, να σεβαστούν εκείνους που διαφέρουν.

Χαρακτηριστικά της κούκλας περσόνας – κούκλα τάξης.

Κάθε κούκλα πρέπει έχει προσωπική ταυτότητα, όπως και τα παιδιά στη τάξη. Να έχει την δική της οικογένεια, να ζει σε συγκεκριµένη πόλη – χωριό, να έχει συγκεκριµένους φίλους. Η ταυτότητα της κούκλας δηµιουργείται στην αρχή της σχολικής χρονιάς και αφού πρώτα ο εκπαιδευτικός γνωρίσει όλα τα παιδιά της τάξης. Πρέπει να ανταποκρίνεται στα φυσικά χαρακτηριστικά, στις ταυτότητες, στον τρόπο και στις ιδιαίτερες συνθήκες ζωής των παιδιών αυτής της οµάδας. Η δηµιουργία του χαρακτήρα, αλλά και της εµφάνισης της κούκλας έχει πολύ µεγάλη σηµασία. Πρέπει να σκεφτούµε ποια στοιχεία διαφορετικότητας υπάρχουν στην οµάδα µας, έτσι ώστε, µέσω της κούκλας, να µας δοθεί η ευκαιρία να µιλήσουµε για αυτές τις διαφορές.

Εμείς για την τάξη μας επιλέξαμε μια κούκλα – αγόρι,  που να έχει τα χαρακτηριστικά ενός καθημερινού παιδιού, να φοράει ρούχα παρόμοια με  των παιδιών της τάξης, τα οποία εναλλάσσονται ανάλογα τις εποχές ( για τον λόγο αυτό χρησιμοποιώ ρούχα παιδιού μικρής ηλικίας ).

Η κούκλα θα πρέπει να ανταποκρίνεται στην πραγµατικότητα (Brown, 2001) και να έχει ένα  συγκεκριµένο χώρο στη τάξη, απ’ όπου θα µπορεί να «παρακολουθεί» τα δρώµενα.  Επίσης είναι προτιµότερο να βρίσκεται σε ένα ντουλάπι, για να τη βλέπουν τα παιδιά µόνο όταν τους επισκέπτεται.

 Παρουσίαση Κούκλας τάξης

O εκπαιδευτικός δίνει ένα όνοµα στη κούκλα ( αποφεύγοντας όνομα παιδιού της τάξης), και συστήνοντάς την στα παιδιά, εξηγεί  ότι θα µιλάει αυτός  για λογαριασµό της, γιατί είναι αρκετά ντροπαλή ή πολύ θυµωµένη για να µιλήσει. Με την πρακτική αυτή, τίθενται σηµεία έντονου προβληµατισµού, αργότερα όµως, όταν πια δηµιουργηθεί δεσµός µε την κούκλα, ίσως είναι καλύτερο να µην συνεχίζουµε να τη χαρακτηρίζουµε ως ντροπαλή.

Άλλος τρόπος τρόπος  είναι να πούµε στα παιδιά ότι η κούκλα είναι παιδί, σαν και εκείνα, κάνοντάς τους παράλληλα ερωτήσεις, όπως : «Είναι η κούκλα ζωντανή ;», «Αναπνέει ;» , «Τρώει ;», «Γελάει και κλαίει ;». Στη συνέχεια διαπιστώνουµε ότι είναι κούκλα και πως δεν µπορεί στην πραγµατικότητα να µιλήσει.  Θα προσποιηθούµε όµως ότι µιλάει. Ξεκινά λοιπόν στον «κύκλο» µια ιστορία, απλή και σύντοµη
στην αρχή, µε σκοπό να γνωρίσουν τα παιδιά την κούκλα και να γίνουν φίλοι µαζί της.

Σταδιακά, οι ιστορίες αυξάνονται σε διάρκεια, εισάγονται περισσότερες λεπτοµέρειες, αλλά και ερεθίσµατα για συζήτηση. Έτσι, από τις επόµενες συναντήσεις και έπειτα -και ειδικά στις περιπτώσεις που η ιστορία είχε ιδιαίτερη συναισθηµατική επίδραση ή αντανακλούσε κάποια δύσκολη, προσωπική κατάσταση, τα παιδιά αρχίζουν να ταυτίζονται µε την κούκλα, που γίνεται ο αγαπηµένος και έµπιστός τους φίλος τους.

Πρωταρχικός στόχος είναι τα παιδιά να ονοµάσουν τα αισθήµατα της κούκλας, να τη συναισθανθούν και να τη συµβουλεύσουν, βοηθώντας έτσι το ίδιο τους τον εαυτό. Τα παιδιά χαίρονται να δίνουν τις συµβουλές τους στις κούκλες, µέσα από αναφορές στις δικές τους εµπειρίες και πράξεις. Και η κούκλα, µε το να τα ευχαριστεί για τις συµβουλές τους, ενισχύει και τονώνει την αυτοπεποίθησή τους και ταυτόχρονα τούς δηµιουργεί ασφάλεια µέσα στην συγκεκριµένη οµάδα.

( πηγή :  Persona dolls: O αντισταθµιστικός ρόλος τους κατά των διακρίσεων ) 

Φιλοξενία κούκλας τάξης

Ένα όμορφος τρόπος για να δεθούν συναισθηματικά τα παιδιά με την κούκλα  είναι να καθιερώσουμε κάθε Σαββατοκύριακο να φιλοξενείται  στο σπίτι των παιδιών. Την Παρασκευή πριν σχολάσουν τα παιδιά κληρώστε το παιδί που θα φιλοξενήσει την κούκλα της τάξης στο σπίτι του,  θα την φροντίζει, θα παίζει μαζί της, θα της γνωρίσει τον κόσμο έξω από το σχολείο !! Μπορείτε να φτιάξετε και να δώσετε ένα προσωπικό ημερολόγιο της κούκλας στο οποίο θα συμπληρώνεται από το παιδί (με την βοήθεια των γονιών του) που θα φιλοξενεί την κούκλα και θα παρουσιάζεται στην ολομέλεια κάθε Δευτέρα ! Θα μπορεί να προσθέτει και φωτογραφίες από στιγμές που πέρασαν μαζί και σχόλια! (Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια είναι να έχετε ενημερώσει τους γονείς για την συγκεκριμένη δράση και να υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες).

Οικονομικές κούκλες τάξης μπορείτε να βρείτε εδώ  και επίσης ένα βιβλίο  πολύ χρήσιμο που δίνει ιδέες και συμβουλές για κατασκευή κούκλων από τα παιδιά με διάφορα υλικά είναι το : Κούκλες κουκλοθεάτρου, της Αντιγόνης Παρούση, εκδ. Πατάκη, 2009 (θα σας βοηθήσει πολύ! )

Επίσης μία κούκλα που θα μπορούσε ίσως να τη χρησιμοποιήσετε στην τάξη, είναι η μαριονέτα από ανακυκλώσιμα υλικά που μπορείτε να δείτε εδώ.