Το Κάστρο και ο ήλιος του Klee μας δείχνουν την Ειρήνη. Μία ιστορία με πίνακες του P.Klee μας δίνει την ευκαιρία να μιλήσουμε για την Ειρήνη, τον Πόλεμο και τη ζωή των παιδιών!
Η αφορμή μας δόθηκε από το παραμύθι «Οι κακοί και οι καλοί ιππότες» και τον ερχομό της εθνικής μας εορτής για την 28η Οκτωβρίου. Γνωρίσαμε τον ζωγράφο μέσα από τέσσερις πίνακες του που δημιούργησαν μία ιστορία. Αυτή τη φορά δεν ήθελα τόσο πολύ να εστιάσω στην ανάλυση των πινάκων αλλά να τους χρησιμοποιήσω σαν εργαλείο για να μιλήσουμε για την ειρήνη και τον πόλεμο (θα καταλάβετε τι εννοώ διαβάζοντας την ανάρτηση)!
Ο κεντρικός πίνακας της ιστορίας που δημιούργησα ήταν ο γνωστός «Το κάστρο και ο ήλιος». Ο πίνακας μας θύμισε το κάστρο των καλών ιπποτών που είχαμε κάνει τις προηγούμενες μέρες. Σε αυτό το κάστρο βασίλευε Ειρήνη. Είχε όλα τα χρώματα και τα σχήματα, δεχόταν όλους για κατοίκους ανεξαρτήτου χρώματος και σχήματος. Το φώτιζε ένας μεγάλος στρογγυλός ήλιος ! Παρατηρήσαμε τον πίνακα και αναφέραμε τι σχήματα βλέπαμε.
Το κάστρο και ο ήλιος , Paul Klee
Αυτό το κάστρο είχε και έναν μεγάλο κήπο με πολλά δέντρα και ζώα. Εκεί όλοι οι κάτοικοι μπορούσαν να περνάνε ευχάριστα τις μέρες τους ! Ακουγόταν μελωδίες ανάμεσα από τα δέντρα ! Προσπαθήσαμε να «διαβάσουμε» μουσικά τον πίνακα «ακολουθώντας» τα δέντρα (μέγεθος και θέση).
Camel (in rhythmic landscape with trees), Paul Klee
Μία μέρα λοιπόν ο ήλιος, περίεργος για το τι γινόταν πέρα από το βασίλειο του αποφάσισε να κάνει ένα ταξίδι ! Έφυγε από το κάστρο του ήλιου και μετά από λίγες μέρες βρέθηκε σε ένα άλλο «Κάστρο» εντελώς διαφορετικό από το δικό του. Ένα κάστρο που δεν είχε πολλά χρώματα, μόνο άσπρο, γκρι και μαύρο και μόνο τετράγωνα και παραλληλόγραμμα! Άραγε τι κάστρο είναι αυτό ;
Rhuthmos, Pau Klee
– «Του Πολέμου, κυρία είναι .. » είπαν όλοι με μια φωνή !
– «Δεν βλέπεις τα χρώματα ;»
– «Μοιάζει με πιάνο !»
– «Ναι μοιάζει με πιάνο. Άραγε τι μελωδία θα ακούγεται από αυτό το κάστρο ;»
Ένας μονότονος ρυθμός (1,2,3) ακούστηκε από ένα μεγαλόφωνο(«διαβάζοντας» τον ρυθμό του πίνακα/ τα τετράγωνα). «Όλοι εδώ είναι δυστυχισμένοι» σκέφτηκε ο ήλιος. «Α! έχει και ένα μεγάλο μονοπάτι ! Άραγε τι θα δω εκεί; »
“Paul Klee, Highways and Byways, 1929”
Σε αυτό το σημείο ρώτησα τα παιδιά τι θα μπορούσε να δει ο ήλιος στο μονοπάτι του πολέμου! Τα παιδιά είπαν : παιδιά κλαμένα, όπλα , στρατιώτες. Μια ομάδα παιδιών ανέλαβε να αποδώσει τα λεγόμενα σε μορφή κολάζ !
Τα παιδιά ζωγραφίζουν τι βλέπουν στο μονοπάτι του πολέμου
Ο ήλιος τότε αναπόλησε τον κήπο του δικού του κάστρου !
-«Μπορείτε να μου πείτε τι θα έβλεπε στο κήπο του κάστρου του;» Κάτι αντίστοιχο λοιπόν έγινε για τον κήπο του κάστρου με τον ήλιο και μια άλλη ομάδα έφτιαξε ένα παρόμοιο κολάζ με παιδιά να παίζουν στο κήπο !
Ο κήπος της ΕιρήνηςΤο κάστρο του πολέμου και το μονοπάτι της ΕιρήνηςΤο κάστρο της Ειρήνης με τον κήπο του
Ξαφνικά από το cd ακούστηκαν ήχοι όπλων και φωνές που όλο και δυνάμωναν !!
-«Μα τι γίνεται … ο πόλεμος εξαπλώνεται ..» λέει ο ήλιος. «Πρέπει να φύγω να προλάβω να προειδοποιήσω τους κατοίκους του κάστρου μου…»
Πλησιάζοντας το κάστρο του, αντικρίζει από μακριά ότι τα χρώματα έχουν φύγει !
Τα χρώματα από το κάστρο του ήλιου χάθηκαν !
– «Ωχ Κυρία δεν πρόλαβε ! Ήρθε ο πόλεμος», είπαν τα παιδιά. (Είναι καταπληκτικό πως τα παιδιά γίνονται πολλές φορές ένα με την ιστορία που τους λες!)
Πλησιάζοντας το κάστρο ο ήλιος τι να δει ! Ερείπια … Ο πόλεμος είχε περάσει και από το κάστρο του και άφησε τα σημάδια του ! Οι κάτοικοι, τα παιδιά πλέον δεν γελούσαν ! Μία λύπη και στεναχώρια είχε «καταπλακώσει» όλους !
Το Κάστρο καταστράφηκε !
Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε άραγε ;
– «Να τους παρηγορήσουμε και να τους ξαναχτίσουμε το κάστρο !» .
Έτσι και εμείς φωνάξαμε τους καλύτερους χτίστες, τα παιδιά. Πέταξαν «τα όπλα» και έπιασαν τα εργαλεία για να ξαναφτιάξουν με μεγάλη μαστοριά το κάστρο της Ειρήνης, φέρνοντας τα χαμόγελα στους κατοίκους πάλι !
Οι χτίστες χτίζουν το κάστρο του ήλιου, της ΕιρήνηςΤο Κάστρο του Ήλιου ξαναχτίστηκε !
Το άλλο κάστρο τι θα γίνει ; Πως θα τους πείσουμε να αφήσουν τον πόλεμο ;
– «Θα τους πούμε τι καλά έχει η Ειρήνη ..»
-«Θα το βάψουμε με πολλά χρώματα!»
Η τελευταία ιδέα του Ν. πολύ μου άρεσε. Πήρα αμέσως διάφορα χρωματιστά χαρτιά και αφού τα έκοψα σε τετράγωνα τα έδωσα στα παιδιά να «βάψουν το ασπρόμαυρο» κάστρο.
«Βάφουμε» το ασπρόμαυρο «κάστρο» του Πολέμου
Το καινούργιο πλέον κάστρο !
Τώρα άραγε τι μελωδία θα ακούγεται από αυτό το κάστρο; Πήραμε ένα ξυλόφωνο και τα παιδιά «διαβάζοντας» τα χρώματα του πίνακα-κάστρου, έπαιζαν την μελωδία! Τώρα πια δεν ήταν μονότονη ! Ήταν χαρούμενη και μεγάλες χορός ξεκίνησε στο μονοπάτι !
Παίζουμε στο ξυλόφωνο την μελωδία του Κάστρου !
Στη συνέχεια με διάθεση στα ύψη και χρησιμοποιώντας τέμπερες και τουβλάκια από το οικοδομικό υλικό φτιάξαμε το δικό μας κάστρο της Ειρήνης και του ήλιου !
Τυπώνοντας σχήματα …Φτιάχνουμε το δικό μας κάστρο της Ειρήνης !
Γιατί γίνεται πόλεμος ; Οι αιτίες πολλές ασήμαντες και σημαντικές ! Διαβάσαμε το παραμύθι «Πόλεμος χωρίς αιτία»
«Τι ζηλευτή ειρήνη επικρατούσε ανάμεσα στις δύο γειτονικές χώρες! Οι βασιλιάδες τους ήταν τόσο αγαπημένοι! Τα παιδιά του γαλάζιου βασιλείου έπαιζαν με τα παιδιά του κόκκινου βασιλείου. Ώσπου μια μέρα, για μια ασήμαντη αφορμή, ξεσπάει τρομερός πόλεμος. . . Ποιο θα είναι το τέλος του;»
«Πόλεμος χωρίς αιτία»
Στο τέλος του παραμυθιού τα τραγούδια και τα παιχνίδια των παιδιών έκαναν τους μεγάλους να θυμηθούν τις ομορφιές της Ειρήνης, να σκεφτούν τα ίδια τα παιδιά και να σταματήσουν τον πόλεμο που είχε ξεκινήσει από ..«κάποια αιτία».
Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο δυο καρδιές κι έναν ήλιο στη μέση. Παίρνω φως απ’ τον ήλιο και φτιάχνω την αγάπη και μου λες πως σ’ αρέσει.
Τα παιδιά τραγουδούν μες στους δρόμους κι η φωνή τους τον κόσμο αλλάζει. Τα σκοτάδια σκορπάνε κι η μέρα λουλουδίζει σαν ανθός στο περβάζι.
Ένα σύννεφο είν’ η καρδιά μου κι η ζωή μου γιορτή σε πλατεία. Σ’ αγαπώ κι ο απέραντος κόσμος πόσο μοιάζει με μικρή πολιτεία.
Τις επόμενες μέρες αφού είχαν συζητήσει με την Κυρία Μάχη για την αφορμή του πολέμου το ΄40 , είχαν μιλήσει για τα γεγονότα της εποχής, εστιάσαμε στα παιδιά του πολέμου και της Κατοχής ! Άραγε αυτά τα παιδιά πως περνούσαν; «Ζωγράφιζαν στους τοίχους καρδιές με ήλιους;».
Είδαμε πολλές φωτογραφίες με παιδιά την περίοδο του πολέμου και της Κατοχής από το φωτογραφικό υλικό της Β. Παπαϊωάνου! Θυμηθήκαμε το μονοπάτι του πολέμου στον ιστορία με το κάστρο του Klee. Είδαμε τις συνέπειες του πολέμου στα παιδιά και τις διαφορές με τις τωρινές συνθήκες ζωής !
Τους είπα ότι θα «περπατήσουμε» στο μονοπάτι του πολέμου βλέποντας ένα απόσπασμα από μία ταινία. Είδαμε το συγκλονιστικό απόσπασμα 9′ από την ταινία «Ξυπόλητο τάγμα» που καθήλωσε τα παιδιά!
Το είδαμε 2 και 3 φορές και συζητήσαμε για τα δυνατά συναισθήματα που μας προκάλεσε ! Καταλήξαμε ότι τα παιδιά αλλά και όλοι οι άνθρωποι πρέπει να ζουν στο κάστρο της Ειρήνης .. του Klee, που τους δέχεται όλους. Mικρούς μεγάλους, κοντούς ψηλούς, χοντρούς, αδύνατους, όλων των χρωμάτων, από όπου και αν κατάγονται !
Πήραμε στη συνέχεια φωτογραφίες με παιδιά της Κατοχής και επεμβαίνοντας στην εικόνα με «όπλα τους μαρκαδόρους μας και την φαντασία μας» προσπαθήσαμε τα παιδιά της Κατοχής και του Πολέμου να τα μετατρέψουμε σε παιδιά της Ειρήνης, με την ευχή κανένα παιδί και κανένας άνθρωπος να μην βιώνει ποτέ τον πόλεμο !
Επεμβαίνουμε στην φωτογραφία και τα παιδιά του πολέμου τα κάνουμε παιδιά της Ειρήνης !
Τα παιδιά θέλουν παπούτσια τα παιδιά θέλουν ψωμί θέλουνε και φάρμακα δούλεψε και συ. Γέλα κλαίγε κι όλο λέγε το παιδί: ζωή. Τίποτ’ άλλο, Ζωή. Ζύμωνε στη σκάφη πρώτο σου ζυμάρι, πρώτο σου ψωμί ένα καλυβάκι μια μικρούλα αυλή για το παιδί.
Ζύμωνε το χώμα με το δάκρυ δάκρυ φτιάξε ένα χωμάτινο πουλί να πετάει τη νύχτα και να κελαηδεί για το παιδί. Τούτη είναι η ζωή μας τούτο το μεγάλο, τίποτ’ άλλο γέλα κλάψε, πες ό,τι θες
Το παιδί ζωή: ζωή
τίποτ’ άλλο!
Απόσπασμα από το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου, «Αναφυλλητό».
Popi-it.gr Popi-it.gr | Δημιουργίες, κατασκευές, ιδέες, συνταγές, νηπιαγωγείο, εγκυκλοπαίδεια, οικονομία & multimedia
