Πετρώματα. Τα είδη των πετρωμάτων, πως δημιουργούνται και ο κύκλος της πέτρας ! Μπορούν οι πέτρες να κρύβουν μικρούς θησαυρούς ; Ας το ανακαλύψουμε !
Πετρώματα
Η ενασχόλησή μας με τη πέτρα ( πέτρα 1ο μέρος)συνεχίστηκε για μια ακόμα εβδομάδα με τον ίδιο ενθουσιασμό. Η αφόρμηση αυτής της εβδομάδας ήταν η πέτρα μου μας έφερε ένας μαθητής και μας δημιούργησε πολλά ερωτήματα !
Η πρώτη απορία μας ήταν : «πως έγινε κυρία αυτή η πέτρα;». Ξεκινήσαμε λοιπόν να μάθουμε πως δημιουργούνται οι πέτρες και πόσα είδη πέτρας έχουμε τελικά ! Μας βοήθησε τελικά ένα βίντεο που βρήκαμε στο διαδίκτυο …
..και μία καταπληκτική εφαρμογή του BBC που τα παιδιά διαδραστικά μαθαίνουν για τον σχηματισμό των πετρωμάτων. Μπορείτε να την δοκιμάσετε εδώ.
Ανάλογα με τον τρόπο δημιουργίας τους, τα πετρώματα διακρίνονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες :
Πυριγενή ή μαγματικά
Ιζηματογενή
Μεταμορφωμένα
Όλα τα πυριγενή πετρώματα προέρχονται από την ψύξη και στερεοποίηση του μάγματος. Τα ιζηματογενή πετρώματα προέρχονται από τη διαγένεση ιζημάτων που αποτίθενται σε τοπογραφικά χαμηλά σημεία στο φλοιό της Γης (θάλασσες, λίμνες, πεδιάδες, κλπ). Τα μεταμορφωμένα προέρχονται από συνθήκες μεγάλης πίεσης και μεγάλης θερμοκρασίας.
Τα πετρώματα είναι στην πραγματικότητα μέρος ενός τεράστιου κύκλου στον οποίο κάθε σχηματισμός πετρώματος μπορεί να μεταρρυθμιστεί σε μία από τις άλλες δύο υπό τις κατάλληλες συνθήκες. Τον κύκλο των πετρωμάτων λοιπόν προσπαθήσαμε να τον κατανοήσουμε καλύτερα χρησιμοποιώντας μια μακέτα ηφαιστείου και βράχων ( από το παιχνίδι της κόρης μου). Δημιουργήσαμε μία έκρηξη ηφαιστείου με ( ξύδι και σόδα) στην συνέχεια ρίξαμε χαλίκια στον πάτο της λίμνης για να κατανοήσουμε τον φαινόμενο της καθίζησης !
Για την καλύτερη αντίληψη της καθίζησης βάλαμε σε ένα πλαστικό μπουκάλι νερό και ρίξαμε μέσα άμμο , χαλίκια και πέτρες. Αφού το κουνήσαμε πολύ, το αφήσαμε για να κατακαθίσουν στον πυθμένα όλα τα υλικά και να καθαρίσει το νερό. Περιττό να πω ότι το μπουκάλι στην γωνιά της επιστήμης πλέον έχει αγαπηθεί πολύ !!
Την δημιουργία όμως των πετρωμάτων την αναπαραστήσαμε και με πλαστελίνη ! Ξεκινήσαμε με μερικά μεγάλα κομμάτια από πλαστελίνη, αυτά ήταν τα πυριγενή πετρώματα. Μετά τα σπάσαμε σε πιο μικρά κομμάτια που αποτελούσαν την άμμο ή ιζήματα. Πιέσαμε απαλά τους «κόκκους της άμμου” μαζί έτσι ώστε να κολλήσουν και να δημιουργήσουν το ιζηματογενές πέτρωμα. Για να φτιάξουμε τα μεταμορφωμένα πετρώματα, πιέσαμε πολύ την πλαστελίνη και μεταμορφώθηκε σε καινούργιο πέτρωμα !
Χρησιμοποιώντας και υλικά όπως άμμο, χαλίκια, πέτρες και ατλακόλ προσπαθήσαμε να φτιάξουμε ιζηματογενή πέτρωμα σε ένα πλαστικό ποτήρι. Μόλις στεγνώσει ( θέλει αρκετό καιρό) θα σπάσουμε το ποτήρι και θα έχουμε την πέτρα μας ! Την ιδέα την πήραμε από εδώ
Το επόμενο στάδιο ήταν να απεικονίσουμε στο χαρτί τον κύκλο της πέτρας !
Σειρά είχε η δραματοποίηση του κύκλου ! Μία ομάδα έγινε το ηφαίστειο που εξεράγει, η άλλη ομάδα οι μικρές πέτρες ιζήματα, που παρασύρονται και κατακαθίζουν στον πυθμένα θαλασσών ή λιμνών και η τρίτη ομάδα έγιναν τα μεταμορφωμένα πετρώματα που δημιουργούνται από υψηλές πιέσεις και θερμοκρασίες !!
Παίξαμε και ένα κινητικό παιχνίδι παραπατώντας ανάμεσα σε ένα πέτρινο μονοπάτι !
Βλέποντας εικόνες πετρωμάτων στο διαδίκτυο παρατηρήσαμε ότι σε πολλές από αυτές (στα ιζηματογενή πετρώματα) υπάρχουν πολλά απολιθώματα. Έτσι και εμείς χρησιμοποιώντας αυτή την φορά πηλό (μας δόθηκε και η ευκαιρία να δούμε τις διαφορές του με την πέτρα) φτιάξαμε τα δικά μας απολιθώματα χρησιμοποιώντας μα τι άλλο δεινόσαυρους !
Με αφορμή τα απολιθώματα μου ήρθε μία ιδέα και μία έκπληξη τους περίμενε την επόμενη μέρα. Στο σπίτι πλέον έφτιαξα με μια άλλη συνταγή που βρήκα στο διαδίκτυο πέτρες στις οποίες έκρυψα μέσα μικρούς θησαυρούς .. Της έψησα στον φούρνο και έτοιμες !!!
Την επόμενη μέρα περιττό να σας πω τι έγινε !! Πιάσαμε τα σφυριά ψάχναμε τους μικρούς θησαυρούς !! Τα παιδιά ξετρελάθηκαν !!!
Παίξαμε το γνωστό παιχνίδι : «Πέτρα, ψαλίδι, μολύβι, χαρτί » και μάθαμε να λέμε το γλωσσοδέτη : « Άσπρη πέτρα ξέξασπρη και από τον ήλιο ξεξασπρότερη»!
Αναφερθήκαμε και στους μετεωρίτες βλέποντας στο διαδίκτυο σχετικές εικόνες και πειραματιστήκαμε πετώντας με δύναμη πέτρες σε μια λεκάνη με ψιλή άμμο. Παρατηρήσαμε πόσο βαθιές λακκούβες έκαναν ανάλογα με την δύναμη που τις πετάγαμε !
Τι θα κάναμε να είχαμε μα πέτρα; Τα παιδιά συμπλήρωσαν αντίστοιχα φύλλα εργασίας.
Με την κυρία Ασημίνα αποφάσισαν να φτιάξουν με πέτρες μια ταμπέλα για το σχολείο μας! Έφτιαξαν το μείγμα του στόκου και αφού το άδειασαν σε αλουμινένιο ταψάκι κάρφωσαν πετραδάκια !
Στο τέλος της ενασχόλησης μας με την πέτρα δημιουργήσαμε ένα αίνιγμα για να το δείξουμε στους φίλους μας στο πρόγραμμα !
Θα κλείσουμε με τις χρωματιστές μας πέτρες ! Σε ζεστές σχεδόν καυτές πέτρες ( τις είχαμε βάλει στο φούρνο για 10΄) ζωγραφίσαμε με λαδοπαστέλ τις πέτρες και αφού γράψαμε το όνομά μας θα της χρησιμοποιήσουμε στην μουσική μας γωνιά !
Παρακάτω μπορείτε να δείτε το συνεργατικό βίντεο μου δημιουργήθηκε για την παρουσίαση των υλικών που το κάθε μέλος είχε αναλάβει να ασχοληθεί !